Kafatasınızda pul pul kırmızı, kaşıntılı kızarıklıklar yaşanıyorsa seboreik dermatit veya sebore olabilir. Sedef, egzama veya alerjik reaksiyonlara benzeyen yaygın bir cilt hastalığıdır. Vücudunuzda ve ya kafa derinizde görünebilir. Yazımda seboreik dermatitin kesin çözümünü vereceğim; ayrıca seboreik dermatit nedir, neden olur, bulaşıcı mıdır gibi sorulara cevaplar aradım.
Seboreik Dermatit Nedir
Seboreik dermatit, genellikle kafa derisini etkileyen ve
deride pullanma, kaşıntı, kızarıklık ve inatçı kepeğe yol açabilen çok karşılaşılan bir
deri hastalığıdır. Bebeklerde, kafa derisinin seboreik dermatiti konak ya da
beşik başlığı olarak bilinir. Seboreik dermatit, yüz, üst göğüs, sırt ve yağ
(sebase) bezlerinin yoğun olduğu diğer vücut bölgelerini de etkileyebilir.
Seboreik dermatit genel sağlığı doğrudan etkilemez, fakat rahatsız
edici olabilir ve vücudunuzun görünür bölümlerinde yaşandığından utanca yol açabilir. Bulaşıcı olmamakla beraber, yetersiz kişisel hijyene de işaret etmez. Seboreik dermatit, tekrarlama eğilimindedir ama tekrarlama belirti ve
bulgularını anladığınızda, kişisel bakım önlemleriyle reçetesiz ilaçları bir arada
kullanarak oluşumunun önüne geçebilirsiniz.
Seboreik Dermatit Belirtiler
- Deri iltihabı (kızarıklık)
- Kafa derisi üzerinde yamalı pullanma veya kalın kabuklanma
- Kafa derisi veya saç, kaş, sakal veya bıyıkta sarı ya da beyaz kepek
- Göğüs, koltukaltı, uylukların karın ile buluştuğu alan (kasık) ya da erkek skrotumu da dahil vücudun diğer alanlarında, pul pul dökülen beyaz veya sarı kepeklerle kaplı kırmızı, yağlı cilt.
- Kaşıntı ya da ağrı
Seboreik dermatit, en çok saçlı deride yaşanır; fakat deri
kıvrımları arasında ve yağ bezleri fazla olan cilt üzerinde de meydana gelebilir. Kaş
üstünde ve arasında, burun ve kulakların arkasında, göğüs kemiği üzerinde,
kasık bölgesinde ve bazen de koltuk altında yaşanabilir. Çoğu insanda, bu tekrarlayan kronik
bir problemdir.
Bebeklerde, kafa derisinin seboreik dermatiti konak ya da
beşik kepi olarak adlandırılmaktadır. Bebeklerde seboreik dermatit, kalın, sarı, kabuklu veya yağlı olabilmektedir.
Beşik kepi olan bebeklerde yüz ve bebek bezi alanı da etkilenebilir. Bebeklerin
çoğunda, seboreik dermatit 1 yaşına kadar kendiliğinden geçer.
Dermatologa Gidin
- Uykusuzluğa yol açacak ya da günlük işlerinizi aksatacak kadar rahatsızsanız
- Durumunuz utanç ve kaygıya sebepse
- Cildinizde enfeksiyon olduğundan şüpheleniyorsanız
- Kişisel bakım önlemlerini denemiş ancak netice alamamışsanız
Seboreik Dermatitin Nedenleri
Doktorlar seboreik dermatitin nedenini henüz ortaya koyamamıştır fakat rol oynayabilecek faktörler şunlardır:
- Malassezia adı verilen bir maya mantarı (mantar). Bu mantar, cildinizin yağ salgısında (sebum) bazı bakterilerle beraber büyüyen, normal mikroskobik yaşam formlarından biridir. Ketokonazol gibi mantar önleyici bir ajan içeren kremler, köpükler veya losyonlar, bu mayanın duruma katkı sağlayan bir faktör olduğu görüşünü destekleyerek, çoğu zaman alevlenmeleri azaltmaya yardım eder. Ama seboreik dermatitin kendisi bir enfeksiyon olarak kabul edilmez ve bulaşıcı değildir.
- Mevsim değişikliği. Epizotlar genellikle kış aylarında daha kötüdür.
- Nörolojik rahatsızlıklar. Seboreik dermatit Parkinson hastalığı ve diğer bazı nörolojik bozuklukları olan insanlarda daha sık ortaya çıkabilir.
- Stres ve yorgunluk. Stresli yaşam olayları ve koşullar henüz anlaşılmamış mekanizmalar yoluyla bir epizodu tetikleyebilir ya da kötüleştirebilir. Nörolojik bozukluklar ve stresin rolü sinir sistemi üzerindeki etkileri yoluyla ilgili olabilir.
- HIV/AIDS. Seboreik dermatit HIV/AIDS olan kişilerde daha sık görülebilir ve bu kişilerde durum daha şiddetli olma eğilimindedir.
Muhtemelen önce birinci basamak hekiminizi ziyaret
edersiniz. Doktorunuz sizi cilt bozuklukları konusunda uzmanlaşmış bir doktora
(dermatolog) sevk edebilir.
Seboreik dermatit için doktora gittiğinizde ilgisiz görünenler
de dahil, yaşadığınız bütün belirtileri doktora aktarın. Büyük bir stres ya da yakın zamanda yaşadığınız yaşam değişiklikleri
de dahil, önemli kişisel bilgilerinizi aktarmakta fayda var. Vitaminler ve takviyeler de dahil, aldığınız bütün ilaçların
bir listesini gitmeden sıralayın. Doktorunuza sormak istediğiniz soruları yazın.
Doktorunuzla geçireceğiniz zaman kısıtlıdır, bu nedenle
sorularınızın bir listesini yapmak beraber geçireceğiniz vakti en iyi şekilde
değerlendirmenize yardımcı olabilir. Seboreik dermatit hakkında sormak
isteyebileceğiniz bazı temel sorular şunlar olabilir:
Belirtilerimin en olası nedeni nedir?
Hangi tedavi yöntemleri mevcuttur ve hangilerini tavsiye
edersiniz?
Tedavinin herhangi bir yan etkisi var mı?
Bu durumu ortadan kaldırmak için tedavi ne kadar sürer?
Tedavinin tekrarlanması gerekir mi, eğer öyleyse ne sıklıkta
tekrarlanmalıdır?
Bana yazdığınız ilaçların genel bir alternatifi var mı?
Yanımda götürebileceğim herhangi bir broşür veya çıktı var
mı? Hangi web sitelerini tavsiye edersiniz?
Seboreik Dermatit Tanısı
Doktorunuz belirtilerin, kullandığınız bütün
reçeteli ve reçetesiz ilaçlar ve diğer sağlık durumlarınızı göz önünde bulundurur. Ayrıca kafa derinizi ve
belirtilerinizin yaşandığı bölgeleri inceler.
Doktorunuz cildinizdeki hücreleri
kazıyabilir ve bu hücreleri mikroskop altında inceleyebilir ya da laboratuarda daha
detaylı bir analiz için bir deri numunesi (biyopsi) alabilir. Bu testler tanıyı
netlemek ve diğer cilt hastalıklarını elemeye yardımcı olabilir.
Seboreik dermatit kronik olma eğilimi taşır ve net bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak, evde
deneyebilecekleriniz de dahil, tedaviler alevlenme esnasında belirti ve
bulgularınızı kontrol edebilir. Sizin için en iyi yaklaşım, cildinizin tipine,
durumun ciddiyetine ve belirtilerin kafa derinizi veya vücudun diğer alanlarını
etkileyip etkilemediğini göz önünde bulundurmaktır.
Etkilenen vücut bölgelerine uygulayacağınız kremler,
losyonlar ve medikal şampuanlar tedavinin ana noktasıdır. Çok şiddetli
durumlarda, doktorlar tüm vücudu etkileyen ağızdan alınan ilaçlar reçete edebilir.
Birkaç türde aktif madde içeren ürünler bulunmaktadır. Bazı preparatlar birden
fazla kategoride aktif madde barındırır.
Mantar Önleyici Kullanın
Mantar önleyiciler, vücudunuzun etkilenen bölgelerinde malassezia
maya mantarı sayısını azaltarak ciddi anlamda işe yaramaktadır. Yaygın seboreik
dermatit tedavisinde kullanılan mantar önleyiciler şunlardır:
- Ketokonazol şampuanlar, köpükler, jeller ve kremler biçiminde bulunmaktadır. Reçetesiz kullanılan ürünlerde %1, reçeteli ürünlerdeyse %2 yoğunlukta ketokonazol mevcuttur. Bazı çalışmalar %2 oranında daha etkili olabileceğini göstermektedir. Ketokonazol, insanların küçük bir yüzdesinde kaşıntı, yanma ve tahrişe yol açabilir.
- Sislopiroks reçeteyle satılan şampuan ve cilt bakım ürünlerinde bulunur. İnsanların küçük bir yüzdesinde kaşıntı, yanma ve tahrişe neden olabilir.
- Terbinafin bazen şiddetli atakları tedavi noktasında tablet şeklinde reçete edilir ancak etkinliği üzerine çalışmalar sınırlıdır. Çoğu doktor, seboreik dermatit için mantar önleyici ajanların reçete edilmesi noktasında ihtiyatlı davranır çünkü bu ilaçların ciddi yan etkileri yaşanabilir ve seboreik dermatit, kronik bir durum olma eğilimindedir. Terbinafinin yan etkileri arasında şiddetli alerjik reaksiyonlar ve karaciğer sorunları yer alır.
KAYNAKLAR
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder